A AELG e a Asociación Cultural Alexandre Bóveda organizan unha homenaxe ao escritor Xabier P DoCampo o 29 de maio

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) e a Asociación Cultural Alexandre Bóveda organizan unha homenaxe ao escritor Xabier P DoCampo, Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil e unha das voces máis singulares e galardonadas, para o vindeiro mércores día 29 de maio.

Ás 18:00, colocación dunha placa na casa onde viviu (Praza González Dopeso, 1 - A Coruña). Ás 20:30, no TEATRO ROSALÍA DE CASTRO: 'Xabier P DoCampo na voz da amizade'. Serán as persoas que compartiron con Xabier moitos momentos da súa vida as que nos falen da súa obra, do seu compromiso, da escola, do seu activismo... Presenta o acto Yolanda Castaño

E falarannos de Ensino, profesión de Xabier mais tamén a súa gran vocación: Alfonso García Sanmartín, Xavier Senín e Fina Casalderrey. E falarannos do Activismo de Xabier, en defensa da lingua desde Prolingua, traballando para que forzas políticas galegas traballasen xuntas desde Iniciativa Pola Unión: Suso de Toro, Xosé Manuel Pereiro e Manuel Bragado. E falarannos, como non, de Literatura porque para homenaxear a un dos pais da Moderna Literatura Infantil e Xuvenil de Galiza como foi Xabier P DoCampo tiñamos que ter con nós a amigos que compartiron con el a paixón pola escrita: Paco Martín, Mª Xesús Fernández, Xosé Cobas e María Canosa. A Contacontos Paula Carballeira, lembrará a figura de Xabier con aquelo que compartían que é o relato oral. E a música na voz de Miro Casavella. E tamén gozaremos da lectura da súa obra: "De cores e de amores" na voz de Daniel Laxe e Leire Bonome e "Bolboretas" lida por Uxía López. E a música na voz de Miro Casavella.

Xabier P. Docampo

Do escritor Xabier P. DoCampo dicimos que foi un pioneiro, un dos pais da Moderna Literatura Infantil e Xuvenil de Galicia. Efectivamente, a el, xunto con outros escritores e escritoras da súa xeración, correspondeulle crear unha nova literatura máis acorde cos tempos e cun concepto de infancia que xa non era considerada unha etapa imperfecta de transición, senón un importante momento da vida, con características propias e necesidades específicas.

A esta tarefa dedicouse X.P.DoCampo durante toda a súa vida como escritor, modernizando a tradición e achegando novas temáticas, novos xéneros, novas técnicas narrativas, potenciando a ilustración como parte substancial do relato…

Moitos dos escritores e escritoras que na actualidade forman parte dunha brillante xeración de creadores, así como moitos outros adultos novos, confesan a súa débeda con Xabier, e lembran o feliz momento no que caeu nas súas mans o primeiro libro publicado por este autor: O misterio das badaladas (1986), relato de aventuras onde xa aparecen as características que van ser unha constante nesta e noutras obras posteriores: Os nenos e nenas protagonistas son decididos, valentes, moi autónomos, non dubidan en correr riscos e afrontar dificultades, e, ó mesmo tempo, viven nun ambiente familiar e social moi semellante ao dos potenciais lectores polo que resulta atractivo e moi doado identificarse con eles.

A súa primeira achega á incipiente Literatura Xuvenil, supón tamén unha ampliación do corpus temático da Literatura Galega coa incorporación do xénero negro. Amante do cine e dos grandes clásicos policiacos, en A chave das noces (1988) ofrece unha novela moi representativa do xénero: ambiente urbano e marxinal, violencia, misterio, un protagonista que vai perdendo a inocencia…, e tamén unha boa dose de crítica social. Reeditada hai pouco tempo (2019) a novela segue mantendo a súa actualidade e interese.

Xabier P. DoCampo tamén soubo revitalizar a tradición. O libro Cando petan na porta pola noite , Premio Nacional de Literatura Infantil no ano 1996, é unha boa mostra. Aquí se recollen catro contos de medo, o tema máis representativo do relato oral popular, pero non un medo edulcorado para facilitar a lectura dos xoves lectores, senón un medo real, derivado dos temores atávicos do subconsciente colectivo. Nestes contos, o principal protagonismo é o da voz narradora que recrea maxistralmente as técnicas e recursos do narrador popular que se dirixe a un público expectante, e que emparella a Xabier P. DoCampo con outros grandes mestres recreadores da literatura popular, como Ánxel Fole.

Ao longo da súa traxectoria literaria, Xabier escribiu moitos outros admirables relatos curtos . Soltos ou recollidos en diferentes libros, a maioría caracterízanse polo uso da fantasía e o humor. Un humor que vén dado polo que se conta, moitas veces situacións disparatadas e absurdas, e tamén pola forma de contar, utilizando axilmente unha linguaxe rica e chea de expresividade. Entre os moitos exemplos que se poderían citar está o libro titulado O armario novo de Rubén (1998).

É ben coñecido o interese deste autor pola ilustración dos libros, non como mero adorno do texto senón como parte consubstancial da mensaxe que se transmite. A súa longa relación creativa e de amizade co ilustrador Xosé Cobas quedou plasmada en un número considerable de títulos nos que ambos colaboraron sumando as súas respectivas artes. Unha mostra representativa son os albumes ilustrados dirixidos a prelectores e primeiros lectores como Nube de neve (2000) ou De cores e de amores (2005) nos que non se poden concibir por separado as palabras de Xabier e as imaxes de Xosé Cobas.

Pero é en dous libros, xa na etapa final, onde a colaboración de Cobas e Docampo acada a súa máxima expresión. Trátase de O libro das viaxes imaxinarias (2008) e A illa de todas as illas (2013) O primeiro, como indica o título, é un caderno de viaxe onde se recollen as notas de un viaxeiro que visita lugares sorprendentes e dá conta do que alí ve e das xentes que os habitan. A fermosa e coidadísima edición conta con profusión de imaxes . O segundo é unha homenaxe que o gran lector que foi Xabier P. DoCampo rende aos clásicos relatos de aventuras que de desenvolven nunha illa: Robinson Crusoe, A illa do tesouro, A illa misteriosa, o señor das moscas…. Aquí, os nenos protagonistas viven a súa propia aventura na que tamén aparecen misteriosamente personaxes daqueles relatos da Literatura Universal. Tanto nun libro como no outro, unha parte importante do relato apoiase nas ilustracións que o complementan.

Aínda que X.P.D. non publicou en vida ningún libro de poesía, era tamén un poeta notable e varios dos seus poemas figuran en opúsculos conmemorativos, felicitacións de Nadal ou agasallos a amigos. Pero hai dous libros que evidencian as claras o seu temperamento poético. Un deles é Bolboretas (2004), onde unha voz adolescente tenta explicar as perturbadoras sensacións que por primeira vez experimenta ante a presenza do amor. Tamén nesta ocasión á beleza do libro colaboran as fermosas ilustracións de Cobas. O outro titúlase Mans (2010) e pode considerarse como un longo poema protagonizado polas mans humanas e que complementa a súa expresividade e poder suxestivo coas fotografías que o ilustran e que son obra de DNL.

O libro máis intimista, e tamén o máis persoal, de toda a produción literaria de Xabier P. DoCampo é sen dúbida Catro cartas (2000), onde a voz que se escoita é a do propio autor que utiliza o xénero epistolar para dirixirse a amada, ao fillo, a nai, a Robert Loius Stevenson e aos propios lectores. Nas cartas conta cales foron os motivos que o impulsaron a converterse en escritor e que relación tivo nesta decisión cada un dos destinatarios.

Para rematar hai que citar a última novela de Xabier dirixida a público lector adulto, A nena do abrigo de astracán ( 2017), Premio da Crítica 2018. Novela coral que ten como protagonista aos habitantes dunha vila galega do interior nos anos inmediatos da posguerra . A voz narradora que escoitamos é a da propia vila que coñece todo o que pasa no pobo, mesmo os pensamentos e sentimentos máis agochados. A novela preséntanos unha sociedade sometida polo abuso de poder onde os poderosos actúan impunemente sustentados no medo e no silencio, un silencio que transforma a todos en cómplices da maldade. Moi destacable é a importante presenza do cinema que, segundo expresión do propio autor, faise aquí “refuxio da inocencia”.