La Xunta de Galicia plantea la posibilidad de conceder nuevas ayudas a universitarios a finales de 2014, si el presupuesto lo permite

Díez de Castro ha destacado el apoyo de la Administración gallega a los estudiantes de la Comunidad, recordando que las becas y ayudas universitarias para este curso se mantienen "en la misma cuantía que el anterior ejercicio". En esta línea, ha apuntado que durante 2013 se beneficiaron de este tipo de ayudas 2.354 estudiantes, más de un 16 por ciento más que el año anterior.
La Xunta incorporó en 2013 a las cinco "ayudas tradicionales" en el ámbito universitario -beca Erasmus, para el coste de realización de una segunda lengua extranjera, premios fin de carrera, movilidad y ayuda económica por causas sobrevenidas-, otras dos convocatorias. La primera de ellas, de refuerzo a las becas otorgadas por el Ministerio de Educación, permitió obtener ayuda económica a 446 alumnos que en 2013 se quedaron excluidos de la convocatoria estatal por el cambio en las condiciones. Asimismo, se creó una nueva línea de pago de la matrícula de másteres de formación a titulados en paro, de la que hicieron uso 73 personas.
Según ha explicado el secretario xeral, la Xunta mantiene el compromiso de continuar este año con estas ayudas y estudia la posibilidad de poner en marcha alguna más si así lo requiere la situación económica. En el caso de las becas, Díez de Castro ha apostado por realizar un trabajo de "coordinación" de las políticas de ayudas de las distintas entidades para "evitar que se realicen convocatorias que se puedan solapar".
José Alberto Díez de Castro se ha referido a la situación de la investigación universitaria para asegurar que "nunca se han estabilizado tantos investigadores" en el Sistema Universitario de Galicia como en el periodo 2011-2013. En este sentido, ha apuntado que, vinculados directamente a la secretaría xeral, hay en Galicia 500 personas contratadas, de forma directa, en las universidades gallegas, para labores de investigación, a los que se suman otros trabajadores contratados a través de puestos interinos. "Es una cifra impresionante".
Los tres grupos de la oposición han manifestado su oposición a la situación descrita por el secretario xeral para el sistema universitario gallego y han alertado sobre las dificultades de inserción laboral de los titulados gallegos y, en particular, de los investigadores.
Cosme Pombo (BNG) ha criticado que la "baja ejecución" de los presupuestos de la Xunta en esta materia es un "rumbo perfecto" para la "fuga de cerebros" en Galicia, así como para la "huida" de la inversión en la educación de los titulados de la comunidad. "Galicia no es capaz de mantener una política de investigación al servicio de Galicia". En la misma línea, la diputada del PSdeG Concepción Burgo ha asegurado que las universidades gallegas disponen hoy en día de "400 investigadores menos" que cuando el Partido Popular "tomó las riendas" de la educación gallega y ha criticado que la Xunta "rebaje los fondos" para investigación "por una parte", y, "por otra, no los gaste" en su totalidad.
El diputado de AGE Ramón Vázquez ha criticado que Galicia sea "una de las comunidades con peor índice de ejecución presupuestaria" en el ámbito educativo, así como que ocupe el puesto 12 de las 17 comunidades españolas en gasto en personal en el sistema universitario. Ramón Vázquez ha acusado a Educación de "llevar tres años sin convocar la mesa de universidad" y ha rechazado la tasa de reposición de profesorado existente, que ha aumentado la edad media de los docentes universitarios en Galicia.
Román Rodríguez (PPdeG), que ha elogiado la "humilde" comparecencia del secretario xeral, ha destacado que Galicia dispone de "las tasas universitarias más bajas" del Estado, lo que ha atribuido a un "trabajo muy loable" por parte de la consellería y las universidades. "Tengo plena confianza en el Sistema Universitario Galego y en el trabajo que se desarrolla desde la consellería".
Nota de prensa remitida por el Gabinete de Comunicación de la Xunta de Galicia:
O apoio á investigación universitaria que vén facendo a Xunta está a situar a Galicia á cabeza das Comunidades Autónomas nesta materia, cun modelo diferenciado e baseado na captación e consolidación do talento, que supón ademais no período 2011-2014 un investimento de máis de 147,5 millóns de euros por parte do Goberno galego. Así o explicou o secretario xeral de Universidades, José Alberto Díez de Castro, nunha comparecencia a petición propia na Comisión 4ª do Parlamento de Galicia, na que deu conta tanto do decidido apoio da Consellería á investigación como do incremento nominal de 3,4 millóns da achega da Consellería ao Plan de Financiamento do SUG este ano, que permite continuar reforzando a investigación nas universidades. Non en balde, as tres universidades concentran xa ao 61% de todos os investigadores de Galicia, e representan o 39% do gasto total en investigación da nosa comunidade, “polo que estamos a falar dos tres maiores axentes do sistema galego de innovación”.
Ademais, o secretario xeral sinalou que ao final do curso 2011/2012 as universidades galegas tiñan máis persoal docente investigador (PDI)que ao final do curso 08/09: segundo o Sistema Integrado de información Universitaria (SIIU), a cifra pasou dos 5.213 do 08/09 aos 5.258 do11/12. ademais, durante o ano 2013, para atender necesidades docentes urxentes, a Xunta autorizou ás universidades a convocatoria de 271 prazas de profesorado.
Segundo explicou o secretario xeral, Galicia conta cun modelo organizativo dual para a xestión da política científica e tecnolóxica, a través da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria e da Axencia de Innovación – dependente da Consellería de Economía e Industria-, sustentado en actuacións dirixidas ao talento, á consolidación de grupos e ao desenvolvemento dun sistema integral de apoio á investigación universitaria.
Ao abeiro destas liñas de actuación do Plan Galego de Investigación, Innovación e Crecemento 2011-2015 (I2C), salientou que máis de 500 persoas están contratadas de xeito directo nas universidades galegas grazas aos fondos de formación da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, ademais dos 90 investigadores mozos que reciben financiamento directo para os seus proxectos de investigación e da estabilización de investigadores como funcionarios no SUG. “Nunca se teñen estabilizado tantos investigadores nas universidades no SUG como neste período, un total de 76 desde o ano 2011. E iso contando coas especiais circunstancias dos momentos nos que estamos a vivir”, destacou. Tamén desde este Plan, Cultura e Educación está a dar un financiamento continuado e suficiente aos 250 mellores grupos de investigación do SUG, tanto de referencia competitiva como de potencial crecemento.
Así mesmo, o secretario xeral fixo fincapé no esforzo que está a facer a Xunta de Galicia para manter no noso sistema universitario aos 5 investigadores que teñen captado as prestixiosas axudas Starting Grant – que os acreditan como persoal investigador de excelencia e da maior proxección internacional, e dos cales 1 vén de recibir unha Consolidated Grant-, así como ao liderado dun proxecto CONSOLIDER dun grupo de investigación da Universidade de Santiago de Compostela. “No 2014 a Consellería vai materializar esta liña de retención de talento, por unha banda, pagando, por durante cinco anos, o contrato de aquel investigador con Starting Grant que as universidades incorporen como funcionarios e, por outra, achegando unha axuda de 50.000 euros por ano para que cada un destes investigadores executen os seus traballos científicos”.
A Xunta de Galicia mantén ademais os compromisos do anterior modelo, o do Plan Incite, cuxa convivencia co novo modelo de Consolidación de Grupos do Plan I2C, significou que no período 2011-2013 foran concedidas 215 axudas de consolidación, unha convocatoria que no 2014 – xa no marco do I2C- concederá aproximadamente unhas 125 novas axudas.
A maiores, a Consellería está a apoiar os centros de investigación universitaria, a través dun convenio de colaboración coas tres universidades para fortalecer as capacidades estratéxicas e de proxección dos Centros de Investigación Singulares xa existentes, en concreto de AtlanTIC, CINBIO, CIA, ECIMAT –Universidade de Vigo-; CIQUS, CITIUS e CIMUS –Universidade de Santiago-; e CITIC - Universidade da Coruña-.
“Ningunha comunidade autónoma conseguiu manter este nivel de financiamento durante estes últimos anos de restrición do gasto público”, salientou o secretario xeral, facendo fincapé en que, mentres noutras comunidades autónomas hai unha diminución das convocatorias e do número de prazas para a formación de investigadores, “a racionalidade do modelo galego está a permitir incrementar os números das persoas que se integran como investigadores nas universidades, así como o financiamento de grupos e o desenvolvemento de grandes estruturas de investigación”.
Cómpre sinalar que máis de 50 avaliadores de alto nivel de fóra da Comunidade Autónoma de Galicia, todos eles participantes nos procesos de selección de investigadores no conxunto do Estado, adoitan sorprenderse do volume e calidade das axudas que convoca a Xunta de Galicia.
Confirmada xa a contía total incrementada do Plan de Financiamento para este exercicio 2014, que ascende a 373,9 millóns de euros, o secretario xeral de Universidades lembrou o decidido apoio da Xunta de Galicia ao ensino universitario, “que crece para este exercicio nun 0,9% fronte ao descenso do 1,1% do gasto non financeiro da Administración autonómica”.
Neste sentido indicou que este orzamento permitirá manter as accións que se imputan ao programa 561B de investigación universitaria; e recordou a importancia do cambio de modelo do actual plan no que atinxe a incrementar de forma progresiva as contías vinculadas ao financiamento en base a resultados, criterios estruturais e mellora da calidade, de tal forma que no 2014, uns 137,6 millóns - que equivalen ao 36,8% do total do Plan- distribuiranse entre as universidades da Coruña, Santiago de Compostela e Vigo en base a estes criterios, a maiores da subvención fixa que lles corresponda.
“As tres universidades galegas contan cunha posición diferenciada respecto ás súas homólogas do resto do Estado - sinalou-, precisamente grazas a ter garantido un modelo de financiamento claro e plurianual, así como por verse favorecidas polo incremento das partidas destinadas especificamente a investigación universitaria. Contar cun Plan de Financiamento ata finais de 2015 vén posibilitando ás universidades unha marxe de actuación sen sobresaltos”.
R.